خرید و فروش خودرو در ایران و بسیاری از کشورهای دیگر معمولاً از طریق نمایشگاهها یا بنگاههای معاملات خودرو انجام میشود. این مراکز بهعنوان واسطه میان خریدار و فروشنده عمل کرده و در ازای خدماتی که ارائه میدهند، مبلغی به نام «کمیسیون خودرو» یا «حقالزحمه بنگاه» دریافت میکنند. آگاهی از نحوه محاسبه این کمیسیون برای هر دو طرف معامله اهمیت زیادی دارد؛ زیرا بسیاری از اختلافات میان خریداران و فروشندگان ناشی از عدم اطلاع دقیق از قوانین و درصدهای مصوب است. در این مقاله بهطور کامل نحوه محاسبه کمیسیون خودرو را توضیح میدهیم.
در ادامه با تیگارد مگ همراه باشید.
کمیسیون خودرو چیست؟
کمیسیون خودرو مبلغی است که خریدار و فروشنده بابت انجام معامله به نمایشگاه یا بنگاه معاملات خودرو پرداخت میکنند. این مبلغ بهنوعی حقالزحمه خدماتی است که شامل معرفی طرفین به یکدیگر، بررسی مدارک خودرو، تنظیم مبایعهنامه، اطمینان از صحت معامله و در برخی موارد پیگیری انتقال سند و تعویض پلاک میشود.
بر اساس قانون، کمیسیون خودرو بهطور مساوی بین خریدار و فروشنده تقسیم میشود. بهعبارت دیگر، هر دو طرف باید نیمی از کمیسیون مصوب را پرداخت کنند؛ مگر آنکه طرفین در قرارداد توافق دیگری داشته باشند.
مبنای محاسبه کمیسیون خودرو
نرخ کمیسیون خودرو در ایران توسط اتحادیه صنف نمایشگاهداران خودرو تعیین میشود. این نرخ بهصورت درصدی از قیمت معامله محاسبه میگردد و معمولاً یک سقف مشخص برای آن در نظر گرفته میشود.
بهطور کلی مبنای محاسبه کمیسیون خودرو شامل مراحل زیر است:
- تعیین قیمت معامله: ابتدا قیمت نهایی خودرو که خریدار و فروشنده بر سر آن توافق کردهاند، مبنا قرار میگیرد.
- محاسبه درصد کمیسیون: درصد مصوب کمیسیون بر روی قیمت خودرو اعمال میشود.
- افزودن مالیات بر ارزش افزوده: پس از محاسبه کمیسیون، مالیات بر ارزش افزوده نیز به آن اضافه میشود.
- تقسیم بین طرفین: مبلغ نهایی کمیسیون بهطور مساوی بین خریدار و فروشنده تقسیم میگردد.
دانستنیهای خودرو: بایدها و نبایدهای خرید خودروهای تیگارد
نرخ کمیسیون خودرو
طبق آخرین مصوبات اتحادیه نمایشگاهداران، نرخ کمیسیون خودرو در حال حاضر ۰/۵ درصد (نیم درصد) از قیمت معامله است. به این معنا که اگر خودرویی به ارزش ۵۰۰ میلیون تومان خرید و فروش شود، کمیسیون پایه آن ۲/۵ میلیون تومان خواهد بود. سپس ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده نیز به این مبلغ اضافه میشود.
مثال:
- قیمت خودرو: ۵۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان
- کمیسیون پایه: ۰/۵٪ × ۵۰۰,۰۰۰,۰۰۰ = ۲,۵۰۰,۰۰۰ تومان
- مالیات بر ارزش افزوده (۹٪): ۲۲۵,۰۰۰ تومان
- جمع کمیسیون: ۲,۷۲۵,۰۰۰ تومان
- سهم هر طرف: ۱,۳۶۲,۵۰۰ تومان
سقف کمیسیون
یکی از نکات مهم در محاسبه کمیسیون خودرو، سقف کمیسیون است. اتحادیه برای جلوگیری از افزایش بیرویه هزینهها، حداکثر مبلغی را بهعنوان کمیسیون تعیین میکند. بنابراین اگر قیمت خودرو بسیار بالا باشد، کمیسیون از یک حد مشخص بیشتر نمیشود.
برای مثال، در برخی شهرها سقف کمیسیون برای معاملات خودروهای داخلی و خارجی متفاوت است. این موضوع باعث میشود که حتی اگر خودرویی با قیمت چند میلیارد تومان خرید و فروش شود، کمیسیون آن از سقف تعیینشده تجاوز نکند.
تفاوت کمیسیون خودروهای صفر و کارکرده
هرچند نرخ مصوب کمیسیون برای خودروهای صفر و کارکرده یکسان است، اما در عمل گاهی تفاوتهایی دیده میشود. دلیل آن، پیچیدگیهای بیشتر معاملات خودروهای کارکرده است. در این نوع معاملات، نمایشگاهدار باید وضعیت فنی و حقوقی خودرو (مانند بیمه، بدهی مالیاتی یا خلافی) را دقیقتر بررسی کند. همین موضوع باعث میشود برخی نمایشگاهها برای خودروهای کارکرده خدمات بیشتری ارائه دهند، اما در نهایت نرخ مصوب تغییری نمیکند و ملاک همان درصد تعیینشده است.
نکات مهم هنگام پرداخت کمیسیون خودرو
- رسید رسمی دریافت کنید: هنگام پرداخت کمیسیون، از بنگاه رسید معتبر با مهر و امضا بگیرید.
- به نرخ مصوب توجه کنید: برخی نمایشگاهها ممکن است مبلغی بالاتر از نرخ قانونی مطالبه کنند. در چنین شرایطی حق دارید به اتحادیه شکایت کنید.
- پرداخت مساوی: کمیسیون باید بهطور مساوی بین خریدار و فروشنده تقسیم شود، مگر اینکه توافق دیگری در قرارداد نوشته شده باشد.
- مالیات بر ارزش افزوده را فراموش نکنید: مبلغ کمیسیون همیشه مشمول مالیات است.
- بررسی اعتبار نمایشگاه: قبل از معامله، مطمئن شوید که نمایشگاه دارای مجوز رسمی از اتحادیه باشد.
مطالعه بیشتر: بایدها و نبایدهای خرید خودروهای بی وای دی
چرا اطلاع از کمیسیون خودرو اهمیت دارد؟
- جلوگیری از اختلاف: دانستن نرخ دقیق کمیسیون باعث میشود اختلافی میان خریدار و فروشنده در زمان پرداخت ایجاد نشود.
- شفافیت معامله: اطلاع از هزینههای جانبی معامله، مانند کمیسیون و مالیات، به شفافیت فرآیند کمک میکند.
- محافظت از حقوق طرفین: اگر نمایشگاهدار مبلغی بیشتر از حد مجاز دریافت کند، خریدار و فروشنده میتوانند به اتحادیه مراجعه کنند.
جمعبندی
کمیسیون خودرو یکی از مهمترین هزینههای جانبی در معاملات خودرو است که به نمایشگاهدار بابت خدمات واسطهگری پرداخت میشود. این مبلغ بر اساس نرخ مصوب اتحادیه، معادل نیم درصد از قیمت معامله بهعلاوه ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده محاسبه میگردد و میان خریدار و فروشنده بهطور مساوی تقسیم میشود. آگاهی از قوانین مربوط به کمیسیون، به طرفین معامله کمک میکند تا از بروز اختلافات جلوگیری کرده و فرآیند خرید و فروش خودرو را با اطمینان بیشتری پیش ببرند.
بنابراین توصیه میشود پیش از هرگونه معامله خودرو، نرخ کمیسیون مصوب را از اتحادیه یا منابع معتبر بررسی کنید و تنها با نمایشگاههای مجاز وارد معامله شوید.
